Hôm nay Giáo Hội kính nhớ các thánh anh hài, những vị thánh đã chết vì Ðức Kitô mà cũng không hề hay biết rằng mình phải chết vì Ngài. Các trẻ em ấy là kiểu mẫu của không biết bao nhiêu vị thánh vô danh.
Trong đêm Ngôi Hai Thiên Chúa giáng trần muôn vàn thiên binh, hợp với Sứ Thần cất vang: “Vinh Danh Thiên Chúa Trên Trời, Bình An Dưới Thế Cho Người Thiện Tâm”(Lc.2,14). Thế nhưng, chỉ ít ngày sau khắp kinh thành Bêlem và các vùng lân cận bị bao phủ một màu tang, thêm vào đó là những tiếng khóc ai oán của những người mẹ mất con như trình thuật Tin Mừng của Thánh Mát-thêu: “Thế là ứng nghiệm lời ngôn sứ Giê-rê-mi-a: Ở Rama, vẳng nghe tiếng khóc than rên rỉ: tiếng bà Ra-khen khóc thương con mình và không để cho người ta an ủi, vì chúng không còn nữa” (Mt.2,17-18).
Trong khi thánh Giuse được thiên thần báo trước đã cùng với Đức Mẹ Maria và Chúa Giêsu trốn qua Ai cập thì binh sĩ thi hành của Hêrôđê. Nỗi thất vọng của các bà mẹ không diễn tả nổi. Ngôn sứ Giêrêmia đã nói về họ: “tại Rama, người ta nghe thấy tiếng khóc than nức nở, đó là tiếng bà Rakhel than khóc con mình, bà không chịu cho ai an ủi bà, vì các con bà không còn nữa” (Gr 31,15-20)
Ngày Con Thiên Chúa giáng trần, niềm vui và bình an đã tràn ngập tâm hồn Mẹ Maria, Thánh Cả Giuse, các chú Mục Đồng và ba nhà Đạo Sỹ, tất cả đều đại diện cho một nhân loại đang sống dưới quyền lực của bóng đêm, của sự dữ. Nhưng điều đó lại trái ngược hoàn toàn với bạo chúa Hê-rô-đê, khởi đi từ lòng tự ái, tính ích kỷ, tham lam, sợ mất quyền lợi và danh vọng cộng thêm việc không tin, khước từ Thiên Chúa đã đưa đến cho Hê-rô-đê sự bất an, nóng giận cao độ.
Khi biết âm mưu của mình bị các nhà chiêm tinh phá hỏng, vua Hêrôđê nổi trận lôi đình. Ông ra lệnh tàn sát mọi Hài Nhi tại Bêlem và các miền phụ cận, từ hai tuổi trở xuống, dựa theo thời gian các nhà bác học tiết lộ. Thế là ứng nghiệm lời tiên tri: ‘Tiếng kêu khóc vang dội trong xứ Rama. Rachen khóc thương con cái và không bao giờ nguôi cơn buồn vì chúng không còn nữa.’
Hêrôđê vô cùng tức giận và “ra lệnh tàn sát tất cả các con trai từ hai tuổi trở xuống ở Bêlem và vùng phụ cận.” Vì Bêlem là một thành phố nhỏ, số trẻ bị giết có lẽ khoảng 20 hay 25. Sự kinh hoàng của việc thảm sát và sự tuyệt vọng của các cha mẹ đã khiến Thánh Mátthêu trích dẫn lời tiên tri Giêrêmia: “Ở Rama, vẳng nghe tiếng khóc than rền rĩ: tiếng bà Raken khóc thương con mình…” (Mt 2:18). Bà Raken là vợ của ông Giacóp. Bà than khóc ở Rama là nơi người Do Thái bị tập trung lại sau khi bị người Assyria bắt làm tù binh.
Nơi con người của bạo chúa Hê-rô-đê đã bị quyền lực bóng đêm, quyền lực sự dữ sẽ lấn áp, từ đó đưa đến việc ông ta không tin có Thiên Chúa, không cộng tác vào chương trình cứu độ của Thiên Chúa, ông ta sợ sự xuất hiện của Hài Nhi Giêsu như lời tiên báo của các ngôn sứ trong Kinh Thánh sẽ ảnh hưởng đến chiếc ghế danh vọng mà ông đang sở hữu, hơn nữa, sau khi ba nhà Đạo Sỹ tìm đến bái thờ và dâng quà tặng cho Hài Nhi Giêsu đã không trở lại với ông vì được Thiên Chúa mách bảo qua giấc mộng. Từ đó, Hê-rô-đê lồng lộn như “sói dữ tham mồi”, để rồi sau đó, ông ta nhúng tay vào tội ác qua việc tìm giết Hài Nhi Giêsu, tiếp theo đó là việc giết hại các trẻ em vô tội, đem đến cho các bà mẹ và khắp kinh thành Be-lem sự hoảng loạn và mất bình an.
Các thánh Anh Hài đã chết thay cho Hài Nhi Giêsu, dẫu các ngài chẳng có công trạng chi to lớn, nhưng qua sự hy sinh của các ngài mời gọi ta nhìn vào thực trạng xã hội hôm nay, còn đó những bạo chúa Hê-rô-đê khước từ, chống đối Thiên Chúa, muốn “ thay trời hành đạo ” trong cách hành xử tàn ác, bất công với anh em đồng loại; nhiều bạo chúa Hê-rô-đê vì tiền, quyền, danh, lợi, đam mê mà loại trừ, sát hại anh em mình, nhất là những anh em bé nhỏ, nghèo hèn; tệ hại nhất là những bạo chúa Hê-rô-đê đang mang trong mình những trọng trách, những bổn phận của những người làm cha, mẹ, người con, người vợ, người chồng nhưng vì ích kỷ, hẹp hòi đã đang tâm giết hại chính con đẻ, người “ đầu ấp, tay gối”, giết hại chính các bậc sinh thành dưỡng dục nên mình bằng lời nói và hành động; qua cách sống trái ngược với Tin Mừng nơi ta là người Kitô hữu, cách sống đó đã đưa đẩy ta trở thành bạo chúa Hê-rô-đê làm biến dạng, xóa mờ hình ảnh tuyệt mỹ của Thiên Chúa, đôi khi ta lại trở thành những “ kỳ đà cản mũi” khi những người anh em chung quanh muốn tìm và đến với Chúa.
Hôm nay, dòng đời vẫn còn đó những trẻ thơ bị khước từ, bị bỏ rơi và lợi dụng. Dòng đời vẫn còn đó những trẻ thơ không một mái nhà, không một chiếc nôi và chẳng bao giờ được hưởng hơi ấm tình người. Xin Chúa là Đấng Emmanuel ở cùng chúng con luôn gìn giữ các trẻ thơ trong tình thương quan phòng của Chúa. Xin cho các bậc làm cha mẹ biết bỏ đi tính ích kỷ, thói hưởng thụ của mình để sống vì con cái và có trách nhiệm với tuổi thơ mà Thiên Chúa trao gởi. Xin đừng vì sự thiếu trách nhiệm của mình mà đẩy tuổi thơ vào cảnh đời khốn khổ lầm than.
Hêrôđê ngày xưa đã giết các hài nhi Bêlem để bảo vệ vương quyền của mình . Còn con người ngày nay , tại sao lại nạo bỏ thai nhi , loại bỏ hài nhi ? Có nhiều nhiều lý do để biện minh cho việc giết người đó : vì lỡ lằm , để bảo vệ danh dự , chức vụ , công việc … hay để khỏi tốn kém trong việc nuôi dạy sau này ? Có khi vì bào thai hay hài nhi bệnh hoạn hay dị tật !
Không một lý do nào có thể biện minh cho hành vi tội ác đó. Chỉ có Thiên Chúa mới có quyền định đoạt về sự sống con người. Còn phần chúng ta , chúng ta hãy sẵn sàng cộng tác với Thiên Chúa và tham gia với những người thiện chí để bảo vệ sự sống con người ngay từ khi thụ thai cho đến cái chết tự nhiên.
Mừng kính các thánh Anh Hài Tử Đạo trong tuần bát nhật Giáng Sinh gợi mở cho ta một chân lý. Chân lý đó là: Sự Sống mới, sự bình an của Thiên Chúa đã và đang phủ tràn cõi địa cầu ngang qua Hài Nhi Giêsu, dẫu cho quyền lực sự dữ cố ngăn cản, phá hỏng bằng nhiều cách và nhiều phương thức khác nhau, câu chuyện bạo chúa Hê-rô-đê tìm giết Hài Nhi Giêsu và ra tay hạ sát các trẻ em với chiêu bài “giết lầm còn hơn bỏ xót” là một điển hình. Thế nhưng, “Quyền lực tử thần không thắng nổi” (Mt.16,18), Thiên Chúa có cách của Ngài trong việc thực hiện chương trình cứu độ nhân loại.
Chiêm ngắm Mầu Nhiệm nhập thể trong Hài Nhi Giêsu, chúng ta được thôi thúc để nhận ra Thiên Chúa của tình yêu được thể hiện trong những gì là trơ trụi nghèo hèn nhất của con người nhất là trong những con người nghèo hèn bé mọn nhất trong xã hội.