Thứ Hai tuần IV PS
Ga 10, 11-18
MỤC TỬ NHÂN LÀNH
Hẳn ta còn nhớ trong Cựu Ước, hình ảnh người mục tử thường được áp dụng cho các vua. Nhưng hình ảnh mục tử và con chiên là một hình ảnh quá quen thuộc để nói về tương quan giữa Thiên Chúa và Dân Ngài tuyển chọn, tức Israel: Ngài hướng dẫn, bảo vệ và nuôi dưỡng Dân Ngài. Tuy nhiên, kinh nghiệm của Israel về các nhà lãnh đạo là một kinh nghiệm đáng buồn. Các ngôn sứ đã chỉ trích các vua bằng lời lẽ nặng nề, vì thay vì nuôi dưỡng con chiên, họ đã bóc lột và thậm chí giết chiên.
Nói tới “mục tử” là nói tới tương quan. Trong xã hội Israel cổ thời, tương quan giữa mục tử và đoàn chiên không chỉ là một vấn đề lợi ích kinh tế, dựa trên các sản phẩm các con chiên cung cấp để mục tử sử dụng mà nuôi sống mình và gia đình: len, sữa, thịt, tiền bạc, v.v. Nói cách khác, đây không chỉ là một tương quan sở hữu.
Trong thế giới Kinh Thánh, giữa mục tử và đoàn chiên có một tương quan hầu như riêng tư. Ngày qua ngày, các mục tử và đoàn chiên sống với nhau tại các nơi hoang vắng, chỉ có nhau chứ không có gì chung quanh. Do đó, chẳng mấy chốc, người mục tử biết rõ từng con chiên, và mỗi con chiên nhận biết tiếng nói của mục tử, và dễ dàng phân biệt với tiếng của người khác.
Chúa Giêsu là “Mục tử nhân lành”, cũng có nghĩa là “Mục tử xinh đẹp”. “Nhân lành” không có nghĩa tình cảm, là “dịu dàng, êm ái”, nhưng là “chân chính, đích thực”. Từ ngữ này gợi ý rằng Đức Giêsu không chỉ là người làm việc có hiệu năng (điều hành), nhưng còn có một nhân cách xinh đẹp toàn diện và duyên dáng hấp dẫn. Cộng với tài lãnh đạo đầy uy lực và hiệu năng của Người, điều làm nên tư cách Mục Tử nhân lành của Người không phải là tài vuốt ve các con chiên, nhưng chính là tình yêu và khả năng đồng cảm của Người.
Chúa Giêsu luôn lặp đi lặp lại đặc tính của vị mục tử tốt lành, đó là hiến mạng sống mình vì đoàn chiên. Vào thời Chúa Giêsu, điều này dễ hiểu, bởi vì muông thứ hoặc vật hoang dã không ngần ngại tấn công những người chăn chiên để dễ bắt được một vài con chiên. Người chăn chiên và ông chủ của đoàn chiên hoàn toàn khác nhau. Ông chủ bầy chiên không bao giờ hiến dâng mạng sống để cứu một con chiên. Ông cũng chẳng chảy một giọt nước mắt khi bán chiên hoặc đưa chiên vào lò mổ.
Trái lại, trái tim người chăn chiên bị thương tổn khi thấy dù chỉ một con ra đi. Chúa Giêsu cảm thấy không thoả mãn về việc mô tả trên lý thuyết mình là mục tử nhân lành như thế, Ngài đã thực hiện chính sự mô tả đó bằng đời sống và cái chết của Ngài. Đó là tình yêu của Ngài : “Không có tình yêu nào cao cả hơn tình yêu của người đã hy sinh tính mạng vì bạn hữu của mình”.
Vị mục tử tốt lành luôn lo lắng cho từng con chiên và đồng thời cho tất cả đoàn chiên. Hay nói cách khác, Ngài có cái nhìn bao quát tất cả đoàn chiên nhưng vẫn có một cái nhìn canh giữ đối với con chiên kéo lê! Ngài gần giống như vị giám thị nhà trường quan sát tất cả các em học sinh, nhưng vẫn dễ nhận ra em học sinh nào đãng trí.
Mục tử tốt lành biết từng con chiên một. Chắc hẳn Ngài biết khuyết điểm và tội lỗi của chúng ta, nhưng không quan trọng. Ngài biết những yếu hèn của chúng ta vì chúng ta cũng chỉ là một con ngưòi. Ngài biết nhưng không kết án chúng ta, trái lại Ngài tìm cách giúp đỡ chúng ta vượt qua. Ngài biết những khó khăn của chúng ta và Ngài muốn giúp đỡ chúng ta một tay.
Thiên Chúa luôn ở về phía những người bị áp bức, Ngài hứa rằng chính Ngài sẽ chăm sóc con chiên, và Ngài sẽ gửi đến cho họ một mục tử chân chính, để điều khiển họ trong sự công chính và đưa lại bình an (x. Ed 34; Gr 23,1-6). Khi Đức Giêsu tự giới thiệu: “Tôi chính là Mục Tử nhân lành” (Ga 10,11.14), thì lời Thiên Chúa hứa đã nên hiện thực, nhưng vượt quá mọi chờ đợi. Đức Giêsu làm điều mà không mục tử nào làm, cho dù là mục tử tốt: “hy sinh mạng sống mình cho đoàn chiên” (5 lần: cc. 11.15.17.18 [2 lần]). Giữa Người và đoàn chiên, có một sự hiểu biết hỗ tương chứng tỏ một dây liên kết rất thân tình giữa Đức Giêsu và đoàn chiên (c. 14) cũng như giữa Đức Giêsu cùng đoàn chiên với Chúa Cha (cc. 15.18).
Người Mục Tử Nhân Lành là hình ảnh tử nói về sự chăm sóc yêu thương và có trách nhiệm; hướng dẫn, che chở, an ủi, nuôi dưỡng và bảo vệ. Chúng ta cầu xin Thiên Chúa ban cho Hội Thánh nhiều mục tử mới tốt lành. Nguyện xin Thiên Chúa ban cho các mục tử (có chức thánh) ơn khôn ngoan và sự nhẫn nại khi các ngài phục vụ và hướng dẫn dân Chúa.
Người chăn chiên tốt cũng trao ban mạng sống với ý nghĩa là chia sẻ với đàn chiên suốt ngày đêm. Sống hoà nhịp với đàn chiên, nằm ngủ nơi chuồng chiên, thức đêm khi chiên đẻ… Chúa Kitô Mục Tử đã đến trần gian chia sẻ cuộc sống với chúng ta. Ngài đã không đành lòng viếng thăm chúng ta chớp nhoáng theo nghi thức để động viên chúng ta. Ngài đã sống chính cuộc sống của chúng ta ngày này sang ngày khác và cả trong những điều kiện tồi tệ nhất. Ngài đã sinh ra và đã biết đứa trẻ phải đau đớn khi mọc răng. Ngài đã biết các em học sinh phải cố gắng như thê nào khi phải học những bài khó. Ngài đã biết nỗi lo lắng của chàng thanh niên trẻ phải đảm nhận những gánh nặng của gia đình khi mất cha, hoặc khó khăn của người vợ trẻ khi mất chồng.
Danh xưng mục tử trong Kinh Thánh được ám chỉ cho các nhà lãnh đạo Israel có trách nhiệm dẫn dắt dân tộc được chọn. Tuy nhiên, họ đã quên trách nhiệm chăm lo cho đàn chiên, mà chỉ nghĩ đến chính họ. Vì thế Thiên Chúa loan báo một ngày nào đó Ngưới sẽ trao phó đàn chiên của Người cho vị mục tử tốt lành. Vì mục tử tốt lành đó là chính Chúa Giêsu mà hôm nay Người công bố một cách long trọng. Từ nay mà đi chỉ có một vị mục tử duy nhất của dân Thiên Chúa mà thôi .
Và rồi, ta cầu nguyện cho những người dẫn dắt chúng ta nhờ những thừa tác vụ của các ngài trong giáo hội: các tu sĩ, các ủy ban bác ái và những giáo dân thiện nguyện. Chúng ta cũng cầu xin cho tất cả những mục tử đang ngồi trong hàng ghế nhà thờ: các ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, vợ chồng, bạn bè và thầy cô giáo. Họ cũng mang trách nhiệm và gánh nặng trong cương vị lãnh đạo những người mà họ coi sóc.
Hôm nay, ta cùng cầu chúc họ được đầy tràn ơn hướng dẫn của Thiên Chúa. Nguyện xin tất cả chúng ta được vị Mục tử Nhân lành nuôi dưỡng trong Bí tích Thánh Thể này, luôn biết lắng nghe lời mời gọi của Thiên Chúa để trở nên những mục tử tốt lành và, như Đức Kitô, sẵn sàng hy sinh mạng sống cho đoàn chiên chúng ta đang chăm sóc.