Anphongsô – vị thánh chạnh lòng thương
Thánh Anphongsô có nhiều họa ảnh, thế nhưng, chắc có lẽ họa ảnh để lại nhiều tâm tư, nhiều suy nghĩ nhất có lẽ là họa ảnh có ánh mắt chạnh thương như ánh mắt chạnh thương trong họa ảnh Thánh Tâm Chúa Giêsu. Cũng dễ hiểu, có lẽ từ cái hồn, cái lòng, cái sống của Giêsu đã truyền, đã chảy, đã thấm vào cuộc đời của Anphongsô để rồi cả đời Anphongsô đã rập đời mình theo khuôn mẫu đời Giêsu.
Đang sống trên đỉnh vinh quang của cuộc đời, chỉ mới 16 tuổi đời thôi nhưng Anphongsô đã nắm 2 bằng đạo và đời về Luật. Con đường tương lai, con đường vinh quang, con đường sáng lạn đang vẽ ra trước mắt cuộc đời của Anphongsô. Thế nhưng, chẳng ai học được chữ ngờ ngay cả Anphongsô.
Vụ kiện mà Anphongsô đang đối diện tưởng chừng nắm chắc trong tay phần thắng nhưng rồi lại vụt mất khỏi tay Anphongsô. Và, từ ngày đó, cuộc đời Anphongsô đã thay đổi.
Đứng về phía công lý, đứng về sự thật nhưng “sự thật” theo kiểu người đời đã bẻ gãy sự thật của Anphongsô.
Anphongsô đã như một Phaolô ngã ngựa trên đường Damas và rồi Người đã nhận ra tiếng Chúa gọi. Thanh bảo kiếm đặt dưới chân Đức Mẹ chuộc kẻ làm tôi nói lên sự từ bỏ danh vọng, quyền hành, địa vị, chức tước. Thánh Anphongsô đã nhận ra cái phù phiếm của cuộc đời:” Phù vân. Tất cả đều là phù vân”. Thánh Anphongsô chọn Chúa làm gia nghiệp cho cuộc đời mình. Lời thánh Kinh” Hãy đi, bán hết những gì con có. Đem cho kẻ khó. Và sau đó đến đây theo Thầy”( Lc 18, 22 ; Mt 19, 21 ). Lời của Chúa nói với người thanh niên giàu có hôm nay thúc bách thánh Anphongsô thực sự, Người đã quyết định, một quyết định, một sự chọn lựa làm cho cha mẹ của Người rất đau lòng vì ông bà chưa nhận ra ý Chúa…
Lòng chạnh thương của Chúa Giêsu đã đi vào lòng của Anphongsô để rồi cả cuộc đời, sau biến cố ngã ngựa cho đến khi nhắm mắt lìa đời, Anphongsô chỉ sống chạnh thương và chạnh thương.
Lần mò, tìm đến với những con người bị xã hội và cả Giáo Hội nữa đẩy ra bên lề. Anphongsô phải chấp nhận những sự hiểu lầm, sự khinh khi và cả sự loại trừ ngay từ phía Giáo Hội. Nhưng, tiếng Chúa gọi, lòng chạnh thương thôi thúc Anphongsô để có những nguyện đường về đêm.
Thánh Anphongsô đã luôn sống với những gì mà Ngài đã thề hứa với Thiên Chúa. Thánh nhân đã sống như ngày hôm nay là ngày cuối cùng của đời mình để rồi Ngài không bỏ phí bất cứ một giây phút nào trong cuộc đời. Thật sự, để sống tâm tình như Cha Thánh Anphongsô không phải là chuyện đơn giản.
Ta thấy suốt cuộc đời của Ngài là một cuộc chiến không ngừng. Ngài làm việc không biết mệt mỏi. Ngay từ lúc làm linh mục, Ngài đã miệt mài, chuyên chăm làm việc. Tất cả cho các linh hồn, tất cả cho những người nghèo khó, bơ vơ…Ngài dạy học các lớp học về đêm cho kẻ chăn dê, chăn cừu, những kẻ khốn cùng đầu đường xó chợ. Ngài cử hành thánh lễ, ban các bí tích, đi thăm người nghèo, người đau ốm bệnh tật.
Ngoài việc đạo đức cho giáo dân trên toà giảng, cha thánh Anphongsô còn đem lại an bình cho bao tâm hồn trong toà giải tội. Chính ngài đã nói: “Một linh hồn càng đi sâu vào nết xấu và càng bị giây tội lỗi trói buộc, thì càng phải cố gắng nhẫn nại đem họ ra khỏi nanh vuốt ma quỷ, và đặt họ vào cánh tay nhân lành của Chúa”.
Chính ý tưởng đó, cha thánh Anphongsô đã dùng làm kim chỉ nam cho hành động của ngài mỗi lần gặp một tội nhân muốn hối cải. Thái độ nhân từ của một người cha hằng thương yêu con cái tội lỗi của ngài, đã lôi cuốn không biết bao nhiêu người thuộc mọi giới, mọi giai cấp trong xã hội đến với ngài, để rồi nhờ ngài, họ sẽ quyết tâm chừa tội và sống một đời sống giáo hữu hoàn hảo. Riêng đối với giới lao động, ngài tổ chức cho họ những lớp giáo lý ban tối. Nhiều linh mục tận tâm và nhiều giáo hữu sốt sắng đã vui lòng cộng tác với cha để giúp đỡ những người lao động đó. Chẳng bao lâu, từ một vài nhóm nhỏ đã nẩy nở ra được hơn tám mươi tổ học tập, mà mỗi tổ gồm chừng một trăm ba mươi đến một trăm rưởi học viên. Ai nấy đều đua nhau học tập để được sống đời sống công giáo xứng đáng.
Với lòng chạnh thương sẵn có trong mình, cha thánh Anphongsô muốn ôm ấp mọi linh hồn trên thế giới, và vì thế, đã có lần ngài định đi truyền giáo ở các nước phương xa. Thế nhưng, khi đó, một đàng vì cha linh hướng của ngài không tán thành ý định ấy, đàng khác chị dòng Maria Cêlêsta Costarôsa được Chúa soi sáng, đã quyết chắc với cha là Chúa muốn cha lập một hội dòng thừa sai, để giúp đỡ các linh hồn không được giảng dạy đạo lý.
Với những lời lẽ ấy, cha thánh Anphongsô rất sợ hãi. Ngài bắt đầu ăn chay cầu nguyện để được biết ý Chúa, và cuối cùng ngài biết thánh ý Chúa muốn ngài đảm nhiệm công việc nặng nề đó. Nhưng việc lập một dòng mới của ngài ngay từ đầu đã vấp phải nhiều khó khăn. Rất nhiều người phản đối, và hầu hết các bạn hữu đã bỏ không cộng rác với cha nữa.
Với tài viết lách, Ngài đã viết sách không ngơi nghỉ. Chỉ nhìn vào các pho sách Ngài để lại, không ai có thể tưởng tượng nổi sức làm việc của Ngài bền bỉ đến thế nào và trí óc của Ngài thông minh đến mực nào.
Và rồi đến khi lập dòng, Ngài lập Dòng với bao khó khăn từ mọi phía, Ngài kiên trì cầu nguyện và chấp nhận mọi khó khăn như ý định của Thiên Chúa trên cuộc đời Ngài.
Trên Tòa Giám Mục, Ngài điều khiển địa phận, lo cho Dòng và viết sách. Ngài làm việc cả ngày từ sáng sớm đến tận khuya. Thời gian ngủ nghỉ đối với Ngài chẳng còn là bao nữa vì tận tụy với công việc. Chắc có lẽ thánh Anphongsô thấm thía lời của thánh Phaolô tông đồ: ” Không làm việc thì đừng ăn”. Và có lẽ Ngài cảm nghiệm sâu xa lời Chúa : “Cha Ta làm việc liên lỉ, Ta cũng làm việc như cha Ta”. Lời Chúa, tâm tư của Chúa đã chạm lòng chạnh thương của Anphongsô để rồi Ngài luôn thực hiện thánh ý Chúa trong cuộc đời của Ngài.
Nhìn lại cuộc đời cha thánh Anphongsô, ta thấy cuộc đời không như là mơ và cũng không như người ta tưởng. Những năm cuối cùng cuộc đời là những năm ngài phải chịu thử thách rất nhiều: nào là bị bách hại, chịu xỉ nhục, nào là bị cám dỗ, bị lo âu…
Bi đát nhất là Ngài đã bị chính anh em trong dòng do Ngài sáng lập đuổi ra khỏi dòng. Nhưng, đứng trước nghịch cảnh, bi đát đó, thánh Anphongsô vẫn một lòng thương, một lòng yêu thương anh em của mình.
Lòng chạnh thương, điểm son của cuộc đời cha thánh Anphongsô là ở chỗ đó. Dù thế nào đi chăng nữa nhưng vẫn thương yêu và thương cho đến cùng như Thầy Chí Thánh Giêsu.
Bất cứ thời đại nào, không gian nào, hoàn cảnh nào … ai ai cũng cần đến lòng thương xót, lòng chạnh thương của Chúa. Cần ! Đơn giản và dễ hiểu vì con người vẫn mang trong mình thân phận của kẻ hèn mọn, người yếu đuối.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng đang chuẩn bị mở năm Thánh Lòng Thương Xót để diễn tả lòng chạnh thương của Chúa Giêsu. Lòng chạnh thương của Chúa Giêsu đã được các thánh nhân, trong đó có cha Thánh Anphongsô cũng như nhiều vị thánh nữa đã đi theo chọn lựa, đi theo lòng chạnh thương đặc biệt thương những con người bị bỏ rơi.
Tạ ơn Chúa đã ban cho Giáo Hội những khuôn mặt có lòng chạnh thương như cha thánh Anphongsô. Ta cũng hãy cầu xin Thiên Chúa thêm ơn trên các tu sĩ linh mục của Dòng Chúa Cứu Thế để các tu sĩ linh mục Dòng Chúa Cứu Thế chuyển tải, chia sẻ lòng chạnh thương của Chúa đến với mọi người, cách riêng những người bị bỏ rơi như Cha Thánh Anphongsô đã từng chạnh thương và chia sẻ.
Thánh Anphongsô có nhiều họa ảnh, thế nhưng, chắc có lẽ họa ảnh để lại nhiều tâm tư, nhiều suy nghĩ nhất có lẽ là họa ảnh có ánh mắt chạnh thương như ánh mắt chạnh thương trong họa ảnh Thánh Tâm Chúa Giêsu. Cũng dễ hiểu, có lẽ từ cái hồn, cái lòng, cái sống của Giêsu đã truyền, đã chảy, đã thấm vào cuộc đời của Anphongsô để rồi cả đời Anphongsô đã rập đời mình theo khuôn mẫu đời Giêsu.
Đang sống trên đỉnh vinh quang của cuộc đời, chỉ mới 16 tuổi đời thôi nhưng Anphongsô đã nắm 2 bằng đạo và đời về Luật. Con đường tương lai, con đường vinh quang, con đường sáng lạn đang vẽ ra trước mắt cuộc đời của Anphongsô. Thế nhưng, chẳng ai học được chữ ngờ ngay cả Anphongsô.
Vụ kiện mà Anphongsô đang đối diện tưởng chừng nắm chắc trong tay phần thắng nhưng rồi lại vụt mất khỏi tay Anphongsô. Và, từ ngày đó, cuộc đời Anphongsô đã thay đổi.
Đứng về phía công lý, đứng về sự thật nhưng “sự thật” theo kiểu người đời đã bẻ gãy sự thật của Anphongsô.
Anphongsô đã như một Phaolô ngã ngựa trên đường Damas và rồi Người đã nhận ra tiếng Chúa gọi. Thanh bảo kiếm đặt dưới chân Đức Mẹ chuộc kẻ làm tôi nói lên sự từ bỏ danh vọng, quyền hành, địa vị, chức tước. Thánh Anphongsô đã nhận ra cái phù phiếm của cuộc đời:” Phù vân. Tất cả đều là phù vân”. Thánh Anphongsô chọn Chúa làm gia nghiệp cho cuộc đời mình. Lời thánh Kinh” Hãy đi, bán hết những gì con có. Đem cho kẻ khó. Và sau đó đến đây theo Thầy”( Lc 18, 22 ; Mt 19, 21 ). Lời của Chúa nói với người thanh niên giàu có hôm nay thúc bách thánh Anphongsô thực sự, Người đã quyết định, một quyết định, một sự chọn lựa làm cho cha mẹ của Người rất đau lòng vì ông bà chưa nhận ra ý Chúa…
Lòng chạnh thương của Chúa Giêsu đã đi vào lòng của Anphongsô để rồi cả cuộc đời, sau biến cố ngã ngựa cho đến khi nhắm mắt lìa đời, Anphongsô chỉ sống chạnh thương và chạnh thương.
Lần mò, tìm đến với những con người bị xã hội và cả Giáo Hội nữa đẩy ra bên lề. Anphongsô phải chấp nhận những sự hiểu lầm, sự khinh khi và cả sự loại trừ ngay từ phía Giáo Hội. Nhưng, tiếng Chúa gọi, lòng chạnh thương thôi thúc Anphongsô để có những nguyện đường về đêm.
Thánh Anphongsô đã luôn sống với những gì mà Ngài đã thề hứa với Thiên Chúa. Thánh nhân đã sống như ngày hôm nay là ngày cuối cùng của đời mình để rồi Ngài không bỏ phí bất cứ một giây phút nào trong cuộc đời. Thật sự, để sống tâm tình như Cha Thánh Anphongsô không phải là chuyện đơn giản.
Ta thấy suốt cuộc đời của Ngài là một cuộc chiến không ngừng. Ngài làm việc không biết mệt mỏi. Ngay từ lúc làm linh mục, Ngài đã miệt mài, chuyên chăm làm việc. Tất cả cho các linh hồn, tất cả cho những người nghèo khó, bơ vơ…Ngài dạy học các lớp học về đêm cho kẻ chăn dê, chăn cừu, những kẻ khốn cùng đầu đường xó chợ. Ngài cử hành thánh lễ, ban các bí tích, đi thăm người nghèo, người đau ốm bệnh tật.
Ngoài việc đạo đức cho giáo dân trên toà giảng, cha thánh Anphongsô còn đem lại an bình cho bao tâm hồn trong toà giải tội. Chính ngài đã nói: “Một linh hồn càng đi sâu vào nết xấu và càng bị giây tội lỗi trói buộc, thì càng phải cố gắng nhẫn nại đem họ ra khỏi nanh vuốt ma quỷ, và đặt họ vào cánh tay nhân lành của Chúa”.
Chính ý tưởng đó, cha thánh Anphongsô đã dùng làm kim chỉ nam cho hành động của ngài mỗi lần gặp một tội nhân muốn hối cải. Thái độ nhân từ của một người cha hằng thương yêu con cái tội lỗi của ngài, đã lôi cuốn không biết bao nhiêu người thuộc mọi giới, mọi giai cấp trong xã hội đến với ngài, để rồi nhờ ngài, họ sẽ quyết tâm chừa tội và sống một đời sống giáo hữu hoàn hảo. Riêng đối với giới lao động, ngài tổ chức cho họ những lớp giáo lý ban tối. Nhiều linh mục tận tâm và nhiều giáo hữu sốt sắng đã vui lòng cộng tác với cha để giúp đỡ những người lao động đó. Chẳng bao lâu, từ một vài nhóm nhỏ đã nẩy nở ra được hơn tám mươi tổ học tập, mà mỗi tổ gồm chừng một trăm ba mươi đến một trăm rưởi học viên. Ai nấy đều đua nhau học tập để được sống đời sống công giáo xứng đáng.
Với lòng chạnh thương sẵn có trong mình, cha thánh Anphongsô muốn ôm ấp mọi linh hồn trên thế giới, và vì thế, đã có lần ngài định đi truyền giáo ở các nước phương xa. Thế nhưng, khi đó, một đàng vì cha linh hướng của ngài không tán thành ý định ấy, đàng khác chị dòng Maria Cêlêsta Costarôsa được Chúa soi sáng, đã quyết chắc với cha là Chúa muốn cha lập một hội dòng thừa sai, để giúp đỡ các linh hồn không được giảng dạy đạo lý.
Với những lời lẽ ấy, cha thánh Anphongsô rất sợ hãi. Ngài bắt đầu ăn chay cầu nguyện để được biết ý Chúa, và cuối cùng ngài biết thánh ý Chúa muốn ngài đảm nhiệm công việc nặng nề đó. Nhưng việc lập một dòng mới của ngài ngay từ đầu đã vấp phải nhiều khó khăn. Rất nhiều người phản đối, và hầu hết các bạn hữu đã bỏ không cộng rác với cha nữa.
Với tài viết lách, Ngài đã viết sách không ngơi nghỉ. Chỉ nhìn vào các pho sách Ngài để lại, không ai có thể tưởng tượng nổi sức làm việc của Ngài bền bỉ đến thế nào và trí óc của Ngài thông minh đến mực nào.
Và rồi đến khi lập dòng, Ngài lập Dòng với bao khó khăn từ mọi phía, Ngài kiên trì cầu nguyện và chấp nhận mọi khó khăn như ý định của Thiên Chúa trên cuộc đời Ngài.
Trên Tòa Giám Mục, Ngài điều khiển địa phận, lo cho Dòng và viết sách. Ngài làm việc cả ngày từ sáng sớm đến tận khuya. Thời gian ngủ nghỉ đối với Ngài chẳng còn là bao nữa vì tận tụy với công việc. Chắc có lẽ thánh Anphongsô thấm thía lời của thánh Phaolô tông đồ: ” Không làm việc thì đừng ăn”. Và có lẽ Ngài cảm nghiệm sâu xa lời Chúa : “Cha Ta làm việc liên lỉ, Ta cũng làm việc như cha Ta”. Lời Chúa, tâm tư của Chúa đã chạm lòng chạnh thương của Anphongsô để rồi Ngài luôn thực hiện thánh ý Chúa trong cuộc đời của Ngài.
Nhìn lại cuộc đời cha thánh Anphongsô, ta thấy cuộc đời không như là mơ và cũng không như người ta tưởng. Những năm cuối cùng cuộc đời là những năm ngài phải chịu thử thách rất nhiều: nào là bị bách hại, chịu xỉ nhục, nào là bị cám dỗ, bị lo âu…
Bi đát nhất là Ngài đã bị chính anh em trong dòng do Ngài sáng lập đuổi ra khỏi dòng. Nhưng, đứng trước nghịch cảnh, bi đát đó, thánh Anphongsô vẫn một lòng thương, một lòng yêu thương anh em của mình.
Lòng chạnh thương, điểm son của cuộc đời cha thánh Anphongsô là ở chỗ đó. Dù thế nào đi chăng nữa nhưng vẫn thương yêu và thương cho đến cùng như Thầy Chí Thánh Giêsu.
Bất cứ thời đại nào, không gian nào, hoàn cảnh nào … ai ai cũng cần đến lòng thương xót, lòng chạnh thương của Chúa. Cần ! Đơn giản và dễ hiểu vì con người vẫn mang trong mình thân phận của kẻ hèn mọn, người yếu đuối.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng đang chuẩn bị mở năm Thánh Lòng Thương Xót để diễn tả lòng chạnh thương của Chúa Giêsu. Lòng chạnh thương của Chúa Giêsu đã được các thánh nhân, trong đó có cha Thánh Anphongsô cũng như nhiều vị thánh nữa đã đi theo chọn lựa, đi theo lòng chạnh thương đặc biệt thương những con người bị bỏ rơi.
Tạ ơn Chúa đã ban cho Giáo Hội những khuôn mặt có lòng chạnh thương như cha thánh Anphongsô. Ta cũng hãy cầu xin Thiên Chúa thêm ơn trên các tu sĩ linh mục của Dòng Chúa Cứu Thế để các tu sĩ linh mục Dòng Chúa Cứu Thế chuyển tải, chia sẻ lòng chạnh thương của Chúa đến với mọi người, cách riêng những người bị bỏ rơi như Cha Thánh Anphongsô đã từng chạnh thương và chia sẻ.