Ai sinh ra cũng phải có gốc tích, cội nguồn. Đấng Cứu Thế, tuy là Con Thiên Chúa, nhưng khi hạ sinh làm người để cứu con người khỏi án chết đời đời, cũng cần phải có cội nguồn gốc tích về tổ tiên ông bà cha mẹ của mình. Vì thế, Thánh Giuse thuộc dòng dõi Đavít đã được chọn làm cha nuôi của Ngôi Hai Thiên Chúa trong mầu nhiệm cứu độ của Người. Tuy nhiên, để chấp nhận làm cha nuôi theo thánh ý Thiên Chúa, Giuse đã phải khổ tâm và dằn vặt đấu tranh biết là dường nào. Tuy vậy, Giuse vẫn khôn ngoan và trung tín với thánh ý nhiệm mầu của Thiên Chúa. Ngài chính là mẫu mực của người cha trong gia đình. Chúng ta cũng nhau khám phá và chiêm ngưỡng khuôn mặt tuyệt vời của thánh nhân.
1. Khám phá thứ nhất: Giuse là người công chính, cao thượng, tuân phục thánh ý Thiên Chúa.
Tại sao Giuse lại được mệnh danh là người công chính, cao thượng, biết tuân phục thánh ý Thiên Chúa? Chúng ta biết rằng: Luật hôn nhân truyền thống của người Do-thái rất khắt khe và trãi qua ba giai đoạn quan trọng khi đôi bạn muốn trở thành vợ chồng thực thụ. Giai đoạn thứ 1: cam kết
Đôi bạn trẻ đến với nhau thường do cha mẹ cam kết thỏa thuận hay do ông mai bà mối se duyên kết ước và được sự đồng thuận của cha mẹ đôi bên.
Giai đoạn thứ hai: đính hôn
Đính hôn tức là xác nhận cách chính thức và công khai những thỏa thuận của đôi bên lúc trước. Đôi nam nữ hứa hôn với nhau trước mặt hai gia đình, bà con, bạn bè và mọi người. Kể từ đây, đôi nam nữ được coi như vợ chồng, nhưng chưa được sống chung hoặc ăn ở với nhau như vợ chồng. Mối liên hệ này chỉ được hủy bỏ khi một trong hai người qua đời, hoặc khi tuyên bố ly dị.
Giai đoạn thứ ba: Kết hôn tức tổ chức đám cưới
Từ đây, đôi nam nữ chính thức là vợ chồng và bắt đầu sống chung với nhau.
Như vậy, chúng ta thấy mới giai đoạn đính hôn mà Maria đã mang thai. Thật là một tin sét đánh khiến Giuse choáng váng và ngỡ ngàng. Chắc Giuse cũng thắc mắc và muốn biết “tác giả” trong bụng kia là của ai? Và ông thấy mình bị xúc phạm nặng nề. Theo luật dân sự, trong trường hợp này, Giuse có quyền từ hôn. Chàng có thể tố cáo Maria về vụ việc này, và nhà cầm quyền Do Thái có thể xử tử nàng bằng cách ném đá cho đến chết, chiếu theo luật trong Đnl 22,23-24. Nhưng chàng không làm như thế. Mặc dù cảm thấy như bị xúc phạm và phản bội, chàng chỉ định tâm bỏ nàng cách kín đáo, cho đến khi được sứ thần báo mộng. Giuse đã hiểu được ý Chúa và đón Mẹ về nhà chăm sóc, nuôi nấng. Như vậy, Giuse quả là người công chính, cao thượng và biết tuân phục thánh ý Thiên Chúa: vì ông đã gạt ra ngoài tai mọi dư luận, bất chấp sự khắt khe của lề luật để bảo vệ danh dự cho cô bạn mà mình hằng yêu thương và chọn lấy làm vợ.
2. Khám phá thứ hai: Giuse là người khiêm tốn xin vâng mọi thánh ý Thiên Chúa.
Trong mọi biến cố xảy đến cho mình, Giuse luôn giải mã được thánh ý Thiên Chúa. Ngài thinh lặng thực hiện. Khi biết Maria mang thai bởi phép Chúa Thánh Thần, ngài đón nhận Maria về nhà. Khi được thiên thần báo mộng dậy đem Hài Nhi và vợ trốn sang Ai-cập vì Hêrôđê đang lùng giết con trẻ, thì Giuse tức tốc chỗi dậy, và đang đêm, đưa Hài Nhi và vợ trốn sang Ai-cập. Và sau khi vua Hêrôđê băng hà, lại được thiên thần báo mộng, Giuse lại tiếp tục đưa gia đình trở về quê hương và sinh sống ở làng quê Nazaret. Giuse quả là người khiêm tốn xin vâng mọi thánh ý Thiên Chúa xảy đến cho mình. Ngài bỏ dở chương trình riêng và mau mắn tuân theo chương trình của Thiên Chúa dù chương trình ấy chỉ mơ hồ trong giấc mộng giữa bóng đêm dày đặc. Giuse luôn đặt trọn niềm tin vào Thiên Chúa dù trãi qua nhiều thử thách gian truân khốn khó. Cũng vì ngài đã có kinh nghiệm đó, nên ngài là người cha hằng cảm thông, yêu thương, an ủi những người có chuyện buồn năng chạy đến với ngài nhờ ngài cầu thay nguyện giúp cùng Thiên Chúa. Người ta kể rằng: có một cô gái đã nhiều năm qua, ngày nào cũng cầu nguyện, xin thánh Giuse tìm cho minh một tấm chồng tốt, nhưng chẳng kết quả gì. Cô bắt đầu cảm thấy thất vọng. Một sáng Chúa nhật nọ, sau khi đi lễ về, cô quì trước tượng thánh Giuse nài xin ngài ban cho điều cô khấn nguyện. Nhưng mười phút sau cô bỗng phát cáu vì thánh nhân không chịu đáp lời. Cô liền cầm tượng thánh Giuse ném ra ngoài cửa sổ. Tượng rơi trúng đầu anh thanh niên vừa đi ngang qua đó làm cho anh bị thương. Anh vội chạy đến gõ cửa xin cô giúp đỡ. Cô gái rất ân hận, thành thật xin lỗi anh và ao ước được chăm sóc vết thương cho anh. Và thật tuyệt vời, họ trở nên đôi bạn thân thiết và sáu tháng sau đám cưới được tổ chức rất trọng thể.
Qua câu chuyện vui hi hữu trên đây, chúng ta thấy, thánh Giuse đã giải quyết khá là ngoạn mục cho ước nguyện của cô gái tưởng như không may lại hóa ra quá may mắn. Với lòng nhân hậu, thánh Giuse luôn phù trợ cho các con cái của ngài như thánh Têrêsa Avila đã nói với chúng ta: “Tôi thấy không lần nào xin sự gì cùng thánh Giuse mà không được như ý. Dường như Thiên Chúa ban ơn cho các thánh giúp ta việc này việc nọ, nhưng kinh nghiệm cho tôi biết thánh Giuse giúp chúng ta trong mọi trường hợp. Tôi lấy danh Chúa mà xin những ai không tin lời tôi hãy thử mà xem”.
Bạch Vân